Dolfijnen zijn een familie van in zee levende walvisachtigen. Ze worden ook wel dolfijnachtigen, zeedolfijnen of echte dolfijnen genoemd. Er zijn namelijk ook grondeldolfijnen, zoals de witte dolfijn (zie foto). Ze vormen een familie uit de onderorde der tandwalvissen en komen voor in alle wereldzeeën.

Er bestaan 36 soorten dolfijnen verdeeld over 16 geslachten. De kleinste dolfijn is Heavisides dolfijn, met een lengte van 1,2 meter en een gewicht van 40 kilogram. De grootste dolfijn is de zwart-witte orka, die 7 meter lang kan worden, en wel 4,5 ton kan wegen. Als mensen het over dolfijnen hebben, bedoelen de meesten daar de tuimelaar mee, dit is de bekendste dolfijn.                                                            

Dolfijnen leven vooral in de ondiepere gebieden van de zee. Ze eten vooral vis en inktvis. Tussen de diverse soorten zitten behoorlijke verschillen: orka's pakken bijvoorbeeld veel grotere prooien (onder andere zeeroofdieren) dan de gewone dolfijn, die hoofdzakelijk van vis leeft.

Intelligentie

Net als andere walvissen zijn dolfijnen hele slimme en sociale dieren. Ze hebben best grote hersenen, dolfijnen kennen ook geen remslaap en dieren zonder remslaap hebben vaak relatief grote hersenen.

In 2001 slaagde een dolfijn voor de zogenaamde spiegeltest, dan laten ze een dier een spiegel zien, en dan kijken ze of het zijn eigen spiegelbeeld herkent als zichzelf. In hetzelfde jaar toonden onderzoekers aan dat dolfijnen het aanwijzen van een voorwerp door een mens begrijpen.

In 2006 bleek uit onderzoek van de Universiteit van St Andrews in Schotland dat tuimelaars elkaar roepen met een heel apart fluitgeluidje, dat per dier verschillend is. De onderzoekers vergelijken dit met het gebruik van namen door mensen.

Onderzoek in Emory University op basis van MRI-gegevens, afgerond in 2010, plaatst dolfijnen op het vlak van intelligentie net na mensen. Dat betekent dat ze vinden dat dolfijnen net iets minder intelligent als mensen zijn. Ze zouden dit te danken hebben aan relatief grote hersenen ten opzichte van hun lichaam, en de mogelijkheid om ingewikkelde emoties te beleven en zichzelf te herkennen. Onderzoekers denken dat heel vroeger, ongeveer 39 miljoen jaar geleden, de hersenen van dolfijnen nog niet zo groot waren, maar dat ze in de loop van de tijd gegroeid zijn. Zo werden dolfijnen steeds slimmer en socialer. En ze kregen ook echolocatie, dat is een manier waarmee een dolfijn vis kan vangen en kan “zien” wat er voor hem zwemt. De dolfijn zendt geluidjes uit, als er een vis of een steen voor hem zit, kaatst het geluidje terug.

 <<< Zo werkt echolocatie

Sociale interactie

Dolfijnen sociale dieren, dat komt ook weer doordat ze zo slim zijn. Dolfijnen zijn ook heel nieuwsgierig en het speelse karakter van de dolfijn zorgt er ook voor dat ze vaak contact hebben met andere diersoorten waaronder de mens. Dolfijnen zwemmen bijvoorbeeld vaak met boten mee. Hun neiging naar gezelschap komt ook goed tot uiting in de grote groepen waarin ze leven. Groepen kunnen bestaan uit tien tot vijfhonderd dolfijnen.